Interviews

Terug in Gent neergestreken. Weldra meer nieuws…

Het was een geslaagde Werelddovendag in Hasselt, website afgelopen zaterdag. Ondanks het feit dat de Dove senioren in veel minder grote aantallen aanwezig waren dan verwacht, remedy toch veel volk. Jong en oud, Doof en horend. Mooi om te zien.

Ikzelf was in de namiddag (samen met Filip Verhelst, Danny De Weerdt en Goedele De Clerck) één van de panelleden voor het panel “Studeren in het buitenland”. Ik vertelde er kort over het Centre for Deaf Studies, en probeerde er uit te leggen hoe een jaar buitenland me veranderd heeft (met de nadruk op “probeerde”, want het is voor mezelf nog niet duidelijk).

Het publiek bestond voor een groot deel uit jonge Doven, en die hebben ons achteraf fameus doen zweten met moeilijke maar eerlijke, goede en relevante vragen. Gelukkig maar, want daar dient zo’n panel en discussie tenslotte voor. Steeds weerkerende thema’s: “wij willen ook wat jullie doen, maar hebben enkel een diploma van de dovenschool”, “ons Engels is niet goed genoeg”, “kan je zo’n opleiding ook doen met een diploma van de dovenschool?” en ook: “komen jullie terug?” Juiste en realistische vragen, maar met complexe antwoorden. Je moet dan als panellid in een paar seconden tijd een tegelijk eerlijk maar ook realistisch antwoord opbouwen. Niet altijd even makkelijk.

Soms dacht ik vanbinnen enkel “verdorie”. Dan vond ik geen antwoord, maar ik voelde de emotie in de zaal. De onvrede over wat het dovenonderwijs zoveel Dove jongeren niet heeft kunnen bieden, en nog steeds niet kan bieden. Meestal wordt zoiets gauw een zwart-wit debat over dovenonderwijs versus geïntegreerd onderwijs, en de “academische” voordelen van dat laatste. Maar daar schieten we volgens mij ook niet veel mee op.

Je kan ook niet antwoorden: “als je het echt wil, dan kan je het”, want dat is hetzelfde als de verantwoordelijkheid afschuiven en zeggen als “trek je plan, ik kan je niet helpen”. Natuurlijk is de “wil”-factor belangrijk, net zoals veel doorzettingsvermogen. Maar het is een harde waarheid dat je om bijvoorbeeld aan een Master in Deaf Studies in Bristol te beginnen, de nodige kwalificaties moet hebben, en een voldoende kennis van het Engels. En dan is er natuurlijk ook nog altijd het financiële kostenplaatje van een jaar buitenland. Ook niet bepaald een verwaarloosbaar detail. En veel Dove jongeren raken (net zoals veel horende jongeren trouwens, maar die misschien in iets mindere mate) verward in het kluwen van informatie over beursaanvragen en studietoelagen.

Een vriend uit Canada vertelde me onlangs dat er ginder een class action is geweest, waarbij de Dovengemeenschap de overheid heeft aangeklaagd en een schadevergoeding heeft gevraagd voor het gebrekkige onderwijs in de dovenscholen. Ze hebben die rechtszaak gewonnen. Ik herinner me niet meer juist om hoeveel geld het ging, maar ik weet nog wel dat het gigantisch veel was. Mijn vriend was oprecht verbaasd dat zoiets hier nog niet gebeurd is. Ik vertelde hem dat de mentaliteit hier ook wel anders is. In Canada en de Verenigde Staten worden er veel sneller rechtszaken aangespannen, voor soms heel triviale dingen. Daar lachen wij dan mee, in Europa. Zoals met de vrouw die MacDonalds aanklaagde omdat ze tijdens het rijden (!) haar koffiebeker over zich heen had gekregen en zich had verbrand. Ze kreeg een gigantische schadevergoeding. Of de rokers die tabaksfabrikanten aanklagen. Ik vertelde m’n vriend ook dat je met zo’n rechtszaak niets verbetert aan de kwaliteit van het dovenonderwijs. Dat is waar, zei hij, maar je kan er wel dingen mee aan de kaak stellen en aandacht vragen voor een probleem. Misschien kan de International Convention on the Rights of Persons with Disabilities van de Verenigde Naties hier uitweg bieden, maar natuurlijk ook het de Unversele Verklaring over de Rechten van de Mens. Beiden hebben belangrijke artikels met betrekking tot onderwijs.

In ieder geval, het was een panelgesprek dat me is bijgebleven, en het is een heel actueel onderwerp waar het laatste woord nog niet over gezegd is en dat sterk leeft binnen de Dovengemeenschap, vooral het jongere deel ervan.

In de namiddag werd, voor een volle aula, de reportage van Sven Noben over 26 april 2006 vertoond. Kippenvel. Enorm veel positieve reacties. Ook de erkenning van VGT is een verhaal dat nog lang niet is afgelopen.

Scène 1

Ik stap een telefoonwinkel binnen om een nieuwe gsm te kopen. Mijn (horende) vriend tolkt wat de man achter de toonbank me uitlegt over tarieven en dergelijke. Eerst vraagt de man of ik ook kan liplezen, myocarditis en wanneer hij me een foldertje met informatie overhandigt, symptoms vraagt hij aan m’n vriend: “Kan ze Nederlands lezen?”

Scène 2

Ik zit op een terrasje een koffie te drinken. Drie kleine jongetjes komen het terras opgelopen en slurpen limonade. Mijn vriend en ik communiceren in Vlaamse Gebarentaal, en dat trekt natuurlijk direct hun aandacht. Ze komen af en toe naar ons en trekken gekke bekken of brabbelen mij iets toe en lachen dan omdat ik het niet versta. Daarna lopen ze terug naar binnen, om tien minuten later weer terug te komen. Mijn (horende) vriend vangt het volgende op:
Zegt één jongetje tegen het andere: “Ik heb het verteld aan de papa over die mevrouw!”
Zegt de ander: “Ja, maar de papa heeft gezegd dat ge daar niet mee moogt lachen!”

Scène 3

Woensdag was ik aanwezig op een politiek debat georganiseerd door de stad Gent naar aanleiding van de verkiezingen volgende week. Er was een panel met afgevaardigden van alle politieke partijen, ook Helga Stevens nam deel. Telkens nadat Helga iets gezegd had, zei de moderator van het panelgesprek tegen één van de tolken die vertaald had: “Dankuwel mevrouw, voor de ondersteuning”. Totdat Helga verontwaardigd tussenkwam. “Die tolk moet gewoon haar werk doen, niets meer en niets minder.”

Scènes zoals ik ze bijna elke dag meemaak, maar ik blijf me erover verbazen.

Afb006

0110 was fantastisch. Ondanks (of misschien net dankzij) alle heisa in de pers (“old school” engagement, stuff de “zelfverklaarde verdraagzamen”, diet een “links feestje”) kwam er in Antwerpen toch maar liefst 40.000 man op af. Dat is, gewoon als statement, ongelooflijk. Dan maakt het niet uit of het de verkiezingsuitslagen volgende week zal beïnvloeden. Dan is het gewoon positief dat er iets gebeurt, en ik kan het niet verdragen dat men daar cynisch over doet. Het collectieve politieke establishment (dat de voorbije weken niet echt positief maar eerder voorzichtig negatief was geweest over het evenement) struikelde vanochtend in De Morgen over elkaar heen om toch maar te laten weten “dat ze het niet zo bedoeld hadden”, “verkeerd geciteerd waren”, en het eigenlijk toch wel heel erg goed vonden. Tja, politici maken rare hersenkronkels, een week voor de verkiezingen.

Afb015

Wij vonden het in ieder geval prachtig. Alleen de regen (bij moment dikke hagel!) gooide af en toe roet in het eten. Al was het daardoor ook af en toe buitengewoon charmant. En bij de terugkeer naar Gent zat de trein stampvol en zaten we als sardienen in een blikje, nat en koud, samen met tientallen vochtige, zwetende, studenten. Leuk is anders, maar het was het waard.

Afb005

Vandaag m’n eerste werkdag bij Fevlado achter de rug. Nog een beetje overweldigd door het vele werk, maar het is interessant, en ik wil me er met hart en ziel in storten. Ik zal hier de komende weken nog wel één en ander posten over waar ik zoal mee bezig ben.

Afb006

0110 was fantastisch. Ondanks (of misschien net dankzij) alle heisa in de pers (“old school” engagement, stuff de “zelfverklaarde verdraagzamen”, diet een “links feestje”) kwam er in Antwerpen toch maar liefst 40.000 man op af. Dat is, gewoon als statement, ongelooflijk. Dan maakt het niet uit of het de verkiezingsuitslagen volgende week zal beïnvloeden. Dan is het gewoon positief dat er iets gebeurt, en ik kan het niet verdragen dat men daar cynisch over doet. Het collectieve politieke establishment (dat de voorbije weken niet echt positief maar eerder voorzichtig negatief was geweest over het evenement) struikelde vanochtend in De Morgen over elkaar heen om toch maar te laten weten “dat ze het niet zo bedoeld hadden”, “verkeerd geciteerd waren”, en het eigenlijk toch wel heel erg goed vonden. Tja, politici maken rare hersenkronkels, een week voor de verkiezingen.

Afb015

Wij vonden het in ieder geval prachtig. Alleen de regen (bij moment dikke hagel!) gooide af en toe roet in het eten. Al was het daardoor ook af en toe buitengewoon charmant. En bij de terugkeer naar Gent zat de trein stampvol en zaten we als sardienen in een blikje, nat en koud, samen met tientallen vochtige, zwetende, studenten. Leuk is anders, maar het was het waard.

Afb005

Vandaag m’n eerste werkdag bij Fevlado achter de rug. Nog een beetje overweldigd door het vele werk, maar het is interessant, en ik wil me er met hart en ziel in storten. Ik zal hier de komende weken nog wel één en ander posten over waar ik zoal mee bezig ben.

En ja, find
het is zover, apoplexy
er zal een Vlaamse Gebarentalige (of Vlaamse Gebarentaalgebruiker, over de terminologie kan gediscussieerd worden, niet, Danny?) deelnemen aan één jaar gratis! Pascal Giovannardi is de gelukkige, en volgens mij ook de perfecte kandidaat.

Kijken dus, en supporteren voor hem!

Afb006

0110 was fantastisch. Ondanks (of misschien net dankzij) alle heisa in de pers (“old school” engagement, stuff de “zelfverklaarde verdraagzamen”, diet een “links feestje”) kwam er in Antwerpen toch maar liefst 40.000 man op af. Dat is, gewoon als statement, ongelooflijk. Dan maakt het niet uit of het de verkiezingsuitslagen volgende week zal beïnvloeden. Dan is het gewoon positief dat er iets gebeurt, en ik kan het niet verdragen dat men daar cynisch over doet. Het collectieve politieke establishment (dat de voorbije weken niet echt positief maar eerder voorzichtig negatief was geweest over het evenement) struikelde vanochtend in De Morgen over elkaar heen om toch maar te laten weten “dat ze het niet zo bedoeld hadden”, “verkeerd geciteerd waren”, en het eigenlijk toch wel heel erg goed vonden. Tja, politici maken rare hersenkronkels, een week voor de verkiezingen.

Afb015

Wij vonden het in ieder geval prachtig. Alleen de regen (bij moment dikke hagel!) gooide af en toe roet in het eten. Al was het daardoor ook af en toe buitengewoon charmant. En bij de terugkeer naar Gent zat de trein stampvol en zaten we als sardienen in een blikje, nat en koud, samen met tientallen vochtige, zwetende, studenten. Leuk is anders, maar het was het waard.

Afb005

Vandaag m’n eerste werkdag bij Fevlado achter de rug. Nog een beetje overweldigd door het vele werk, maar het is interessant, en ik wil me er met hart en ziel in storten. Ik zal hier de komende weken nog wel één en ander posten over waar ik zoal mee bezig ben.

En ja, find
het is zover, apoplexy
er zal een Vlaamse Gebarentalige (of Vlaamse Gebarentaalgebruiker, over de terminologie kan gediscussieerd worden, niet, Danny?) deelnemen aan één jaar gratis! Pascal Giovannardi is de gelukkige, en volgens mij ook de perfecte kandidaat.

Kijken dus, en supporteren voor hem!

Woensdag interviewde ik voor Dovennieuws professor Erwin Offeciers, discount
CI-arts aan het wereldbefaamde centrum in het Sint-Augustinus ziekenhuis in Antwerpen.

Hij maakt een volle twee uur vrij voor het interview en het was interessant, maar bij momenten natuurlijk ook moeilijk. Als interviewer moet je dan neutraal blijven, want afkomen met vooroordelen of persoonlijk op de man spelen werkt steeds contraproductief. Ik ben druk bezig met het uit te schrijven —van Nederlands naar VGT en terug naar het Nederlands, niet vanzelfsprekend. Volgende week interview ik ook nog professor Govaerts, CI-arts bij de Oorgroep in Deurne. Het resultaat is weldra te lezen in Dovennieuws.

12 responses to “Interviews”

  1. Dit klinkt echt interessant, en ik kan me maar al te goed voorstellen dat jij tijdens dat interview een erg dubbel gevoel moet gehad hebben: die artsen staan zowat diametraal tegenover alles waar jij voor staat. Ik ben alvast benieuwd naar de tekst van deze twee interviews!

  2. ge kunt u ni voorstellen hoe benieuwd ik ben! 🙂

  3. Hopelijk ben je niet te neutraal geweest en heb je je antropologische kijk bewaard, door het perspectief van de bewuste dovenwereld duidelijk te stellen en van daar uit je vragen af te vuren.

    Soit, ik heb het vertrouwen in u en kijk alvast uit naar gedurfde vragen en ongemakkelijke antwoorden 🙂 Ze hebben al meer dan genoeg ruimte in hun uitgebreide reclamelandschap om hun miljoenen-business mooi te praten.

  4. Sven, een interview vraagt altijd om objectiviteit maar dat wil niet zeggen dat je de woorden van de geinterviewde niet in de vraag mag stellen.

    Een arts ziet ales wat niet beantwoord aan het beeld van de normale mens als een gebrek dat genezen moet worden. Het gaat er hier niet om dat CI goed of slecht is.
    Het komt er dus op aan dat de patienten en hun familie ook moeten weten waar men “lot”-genoten kan vinden en daar schiet de geneeskunde tekort. Ze vergeten het sociale aspect.

  5. en sven, wat is volgens jou ‘het perspectief van de dovenwereld’? bestaat dat uberhaupt? toch niet het oude ‘tegen-CI’ verhaaltje zoals geert aanhaalt?

  6. Eindelijk een scherpe Dovennieuws? Ik SNAK ernaar.

  7. Annelies, kijk hier eens naar 🙂
    http://www.frontrunners2.dk/visualmedia/genocide.html

    Geert, het gaat niet enkel om lotgenoten. Dat vind ik negatief klinken, ik voel mijn doofheid helemaal niet als een lot en ik voel mij geen lotgeval.
    Het gaat mij om een bewuste keuze, die trouwens ook horende mensen durven te maken.

    Waar het mij bij het CI om gaat is dat de dokter zich neutraal moet opstellen en andere alternatieven moet voorstellen vooraleer aan de operatie te beginnen, net zoals bij abortus of transgender. Daar bewijst de medische sector toch eerst psychologische en sociale oplossingen te kunnen afwegen?

    Bovendien kan het kind niet voor zichzelf beslissen aangezien het nog te jong is. Het implanteren van het CI is iets omonkeerbaar, is het kind daar later echt gelukkig mee? Het krijgt namelijk andere handicaps in de plaats: niet kunnen duiken, enzomeer.

    Bovendien wordt het CI al te vaak als een alternatief gezien in plaats van een aanvulling van andere sociale modellen.

    Dan is er mijns inziens nog de ethische kwestie.
    Legalizeren dat ouders voor een CI kiezen is evengoed legalizeren dat ouders kiezen voor een kind met blauwe ogen en blond haar.
    Want ze kiezen hier trouwens voor een horend kind boven een doof kind.
    En het kiezen voor een horend kind is eigenlijk “niet aanvaarden dat je kind doof is”. Maakt het dat gemakkelijker voor het kind om zichzelf te aanvaarden, als het toch nog gehoorresten heeft?

    Gebarentaal darentegen is een sterk signaal; ouders die gebarentaal leren voor hun kind zeggen heel duidelijk: wij aanvaarden jou zoals je bent.
    Hier zijn het de ouders die zich aanpassen, in het tegenovergestelde geval is het het kind dat zich “moet” aanpassen, het heeft er niet zelf voor gekozen. De ouders die gebarentaal gebruiken hebben daarentegen wel vrij gekozen.

    Natuurlijk hoeven dit geen 2 extremen te zijn en kan men een huwelijk tussen beide aangaan (aanvullend), maar waar ligt de grens?

  8. Nog: als de overheid 25.000 euro veil heeft voor een implantaat, waarom dan niet datzelfde bedrag voor Fevlado als de ouders bewust niet voor een CI kiezen?

    De CI-firma’s zijn dus rijker dan Fevlado, waardoor Fevlado aan politieke macht moet inboeten. De firma’s regeren vandaag dus over het overgrote deel van de doven. Wie zei alweer dat firma’s nooit machtiger zouden mogen worden dan de bevolkingsgroep?

    P.S. In bovenstaand commentaar bedoelde ik dovenresten ipv gehoorresten

  9. Ja, nu kan ik het niet laten om te reageren. Hier gaan we…

    Ik ben toch niet akkoord; om te beginnen die link naar Frontrunners, is dat nu « het perspectief van de dovenwereld », gekopieerd van de (horende) prof Lane? Die eerste zin al ‘the deaf don’t consider themselves as disabled”. Om dat nu zomaar te stellen; vind ik simplistisch. Daar zit toch veel meer achter dan gewoon ‘joehoe, ik ben niet gehandicapt want ik heb een eigen taal’? Trouwens, ik vermoed dat veel doven zich wàl als gehandicapt beschouwen, niet omdat zij geen zelfvertrouwen hebben of whatever, maar omdat onze maatschappij bijna volledig uitgaat van een medisch model om doofheid te benaderen.

    Maar wat betreft CI: natuurlijk ben ik het er mee eens dat men veel te snel implanteert, meer info moet geven aan ouders, dat men deels het ene probleem voor het andere omwisselt, Cochlear teveel politieke macht en geld heeft,… maar betekent het nemen van een CI dat je je dove identiteit verloochent? Of je talige identiteit???? Betekent het zowiezo, altijd en overal, dat horende ouders de doofheid van hun kind niet aanvaarden?? Volgens mij niet noodzakelijk, echt niet. (je lijkt trouwens ook al te veronderstellen dat je met CI ‘hoort’, of toch bijna; het is en blijft (?) een hoorapparaat, een ‘hulpmiddel’)

    CI voortdurend benaderen als iets ‘inherent slechts’, daar kom je toch geen stap mee verder? CI bestaat nu eenmaal, dat is de realiteit. Als je jezelf ziet als iemand uit een taalminderheid en dat ‘die doofheid daarbij niet uitmaakt’, waarom dan zeggen dat de CI dat teniet doet? Je kan de status van taalminderheid immers blijven onderhouden. Wat dit betreft: ik dacht dat er ‘in de dovengemeenschappen in de allereerste plaats en over het algemeen; consensus was over het feit dat men een bilinguale opvoeding moet aanbieden, of het kind nu een CI heeft of niet (in welke vorm dit dan ook moge wezen).

    Lanes standpunt is één (waardevolle!!) benadering van CI maar het is niet het enige verhaal dat er over CI kan en moet bestaan, net zoals Cochlears of de artsen-benadering niet het enige verhaal is over CI dat kan en moet bestaan. Meer flexibeler benaderingen kunnen ook bestaan. Iedereen moet toch zijn eigen weg zoeken in zijn of haar doofheid, met of zonder hoorapparaten, met of zonder CI. (cf P Ladd zijn Deafhood concept)
    Mijn standpunt is dus: geen enkel standpunt is juist of fout, het probleem is dat één standpunt teveel macht en recht van spreken heeft gekregen terwijl het wel gaat om dove mensen en die mensen te weinig recht van spreken krijgen, en dit geldt in de politiek, de informering van horende ouders van dove baby’s, het onderwijs, alles! Ik vind het tenslotte (nogmaals) nogal beperkt om ‘uit te gaan van het perspectief van de dovenwereld’. Dat bestaat helemaal niet, in mijn ogen. Dan zie je de dovenwereld als een vast (en bovendien zéér westers!!! Weet jij hoe ze in afrika denken over CI??) front dat één opvatting zou hebben terwijl die wereld (eigenlijk werelden) toch zo ongelooflijk divers zijn, net zoals verschillende personen. Denk jij dat elke dove uit de dovenwereld zich zou kunnen identificeren met dat standpunt dat in het document van frontrunners staat? Ik alvast niet, ik vind het een simplificering. Er zijn zoveel verschillende verhalen, realiteiten rond doofheid… Tot zover mijn pseudo-antropologische tussenkomst.

  10. Hoi Annelies, dank je wel voor de uitweiding. Je hebt absoluut gelijk dat het niet wit of zwart is, ik dacht dit ook zo gezegd te hebben in die tekst. Die was toen wel aan Geert gericht, maar jij mag het evengoed lezen om mijn standpunt te kennen.

    Het standpunt van Frontrunners of Lane is niet mijn ideaal, maar het is gewoon een interessante, vooral andere manier van het kijken naar CI.

    Het gaat er bij de frontrunners om dat het CI tussen hoorapparaat en genetische manipulatie georienteerd wordt. Ze zeggen er zelfs dat het CI aanvaard werd. Maar de vraag is of we ook de volgende stap moeten aanvaarden. Het is meer een etische denkoefening; “hoever moeten we gaan in het medische model?”

    Wist je trouwens dat er tussen de frontrunners mensen met een implant zijn?
    Frontrunners gaat mijns inziens om emancipatie, en bij het emanciperen hoort soms krachtige taal a la “mannen zijn het zwakke geslacht”.
    Het kan heerlijk zijn om van Deaf power te dromen en je sterk te voelen t.o.v “de onderdrukker”, de horenden.

    Nogmaals, ik ben er volledig mee akkoord dat het niet wit of zwart is wat het CI betreft.

    Toch even een bijbedenking; “bilanguaal” is voor mij een evolutiewoord, na integratie en mainstreaming. Nu zitten we aan bicultureel denk ik en later zal het nog wat beters zijn. Ik zou mij er toch maar niet teveel op vastpinnen, maar het woord eerder als de stream van het decennium zien.

  11. Nee, ik weet niet hoe ze er in Afrika over denken. Het zou erg interessant om weten zijn.

  12. Bedankt voor je reactie. Ik denk dat we het dan inderdaad wel met elkaar eens zijn. Over het woord bilinguaal als ‘trend’ of ‘evolutiewoord’ had ik nog niet nagedacht. Interessant om eens bij stil te staan. Maar voor mij staat bicultureel niet ‘verder’ dan bilinguaal maar is ‘bilinguaal’ inherent verbonden met ‘bicultureel’.

    Wat betreft Afrika, of meer specifiek: Bolgatanga, Ghana: op de dovenschool (in het ‘armste’ deel van het land) waar ik was geweest kenden de meesten dat niet. Voor hun was dat een ‘ver van hun bed-show’. Ze hebben daar niet eens hoorapparaten uit geldgebrek en zij zien dat implant als een vergevorderd hoorapparaat (na mijn uitleg over wat het is). Ze vinden dat zij ook recht moeten hebben op hoorapparaten en zodus ook op implants. Heel eenvoudig dus. Maar ze kennen de hele discours achter CI dus niet. Toen ik hen uitlegde dat dat vaak ook een heropleving van het oralisme met zich meebrengt, stonden ze er al wat sceptischer tegenover.

Leave a Reply

Fill in your details below or click an icon to log in:

WordPress.com Logo

You are commenting using your WordPress.com account. Log Out /  Change )

Twitter picture

You are commenting using your Twitter account. Log Out /  Change )

Facebook photo

You are commenting using your Facebook account. Log Out /  Change )

Connecting to %s